Hepimizin ihtiyacı “SU”. Yaşadığımız büyük afet sonrasında özellikle bölgede içme ve kullanma suyu ihtiyaçları gündem olmuş durumda. Ancak genel tabloya baktığımızda hepimizin ihtiyacı olan su ile ilgili riskler yüksek görünüyor.
Bölgede salgın hastalık risklerini artırması ile gündeme tekrar gelen su hijyeni ve ihtiyacı, aslında ülkemizin temel gündemlerinden biri. Kurak geçen kış dönemi sonrasında şehirlerimizin baraj doluluk oranları da riskli durumu gözler önüne seriyor.
Türkiye’deki Su Kaynakları
Ülkemiz coğrafi yapısına bakıldığında aslında tatlı su kaynakları bakımından çok da fakir değiliz. Ancak artan nüfus, kuraklık, küresel iklim krizi gibi genel nedeler ve tarımda yoğun sulama, kontrolsüz su kullanımı ve israf yüzünden kaynaklarımız tehdit altında.
Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü (WRI) tarafından yapılan listede, su sıkıntısı çeken ülkeler içinde 32. sırada yer alıyoruz. Bu listeye göre Türkiye yarı kurak bir ülke ve “yüksek derecede su sıkıntısı çeken” ülkeler arasında.
Bazı Büyükşehirlerin Baraj Doluluk Oranları – Mart 2023
Su Kaynakları Üzerindeki Riskler
Ülkemiz, su kaynakları bakımından fakir olmasa da uygulama ve kullanım problemleri sebebiyle kaynaklarımız risk altında.
Toplam kullanılabilir suyun %73 kadarı tarım sektörü tarafından kullanılıyor. Ayrıca şehirleşme ve sanayideki yükseliş ile su kaynaklarının kirlenme riskleri de artmakta. Bu noktada riskleri 6 maddede toplayabiliriz.
- Günlük yanlış kullanım alışkanlıkları
- Tarımda yoğun su kullanımı
- İçme suyu ihtiyaçları
- Sürdürülebilir olmayan altyapı projeleri
- Kirlilik
- Küresel iklim krizi
Ne Yapabiliriz?
Su kaynaklarımız yüksek risk altında olsa da bu durumun terse çevrilmesi de mümkün. Alınacak önlemler, yeni politikalar ve uygulamalar ile daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşabiliriz.
Devlet kurumları ve STKların yaptıkları araştırmalar ve oluşturacakları politikalar ile daha doğru uygulamalar yapabiliriz. Ancak bunun dışında kişisel olarak da bu mücadeleye destek olmamız mümkün.
Öncelikle su kullanımda oto kontrole sahip olmamız gerekiyor. Alışkanlıklarımızı kontrol altına alıp “yeteri kadar su” kullanımına kendimizi alıştırabiliriz.
Kişisel ve genel ihtiyaçlarımızı giderirken alacağımız küçük önlemler, istatistiklere göre 2030 yılında 100.000.000’a ulaşacak nüfusa oranlandığında büyük tasarruf sağlayacaktır.
“Su Ayak İzi” kavramını öğrenmek ve buna göre hareket etmek başlangıç noktamız olabilir.
Su kullanarak yaptığımız her şeyde, tükettiğimiz su miktarını anlatan “Su Ayak İzi” terimi bize yapabileceklerimizi de gösteriyor. Hesaplamamızı yapıp buna göre kullanım alışkanlıklarımızı yeniden yapılandırabilirsek, ne kadar suyu boşa harcadığımızı görebilir ve alınacak önlemlerle ne kadar tasarruf yapabileceğimizi öğrenebiliriz.
Genel olarak evlerde su tüketimimizin:
%26sı Tuvalet
%22si Çamaşır Yıkamak
%17si Duş
%16sı Musluk Kullanımları
%14ü Onarılmamış Tesisat Sızıntıları
%3ü Banyo
%2si Diğer
ihtiyaçlar için yapılıyor.
Kişisel Kullanımda Alınacak Başlıca Önlemler
Günlük hayatımızda fark etmediğimiz ancak bilinçli olarak hareket edersek yılda binlerce ton suyu kullanımda tutabiliriz. Küçücük farkındalıklar bizlere geleceğimizi kazandıracak, ailemiz ve sonraki nesiller için büyük bir adım olacaktır.
- Duş suresini kısaltmak.
- Rezervuara ağırlık koyarak, sifon kullanımında daha az su kullanmak.
- Duş sırasında su ısınmasına kadar geçen süredeki suyu, araç yıkamak, çiçek sulamak vb. gibi işlemler için kaplara doldurmak.
- El ve yüz yıkama ya da tıraş olma sırasında suyu boşa akıtmamak.
- Diş fırçalarken musluğu kapalı tutmak.
- Donmuş gıdaların suyunu çözdürmek için akan su altında tutmamak.
- Çay ya da kahve sonrasında kalan suyu başka işler için kullanmak.
- Bulaşıkları makinada yıkamak.
- Makinaya koymadan önce bulaşıkları sudan geçirmemek.
- Çamaşır makinası dolmadan yıkama yapmamak.
- Çamaşır yıkarken ön yıkama yapmamak.
- Araba ya da halı/kilim yıkamayı akan su ile yapmamak.
- Atıl işlemler için (çiçek sulamak, araba yıkamak, balkon yıkamak vb.) yağmur suyunu kullanmak.
- Ailemizde farkındalık oluşturmak.
Dolaylı Yoldan Su Tasarruf Önlemleri
Yukarıda saydığımız başlıca alacağımız direkt önlemler dışında özellikle üretiminde yoğun su kullanılan ihtiyaçlarımızı da kontrol ederek de su tasarrufu sağlayabiliriz.
- Gıda ve tekstil alışverişlerimizi azaltmak.
- Gıda tüketiminde atıklarımızı kontrol etmek. (Tüketeceğimiz kadar alıp, çöpe atmamak)
- Şahsi araçlarımızı daha az kullanarak yakıt tüketimini azaltmak.
- Elektrik kullanımımızı kontrol altına almak. (Kullanmadığımız cihazları fişe takılı bırakmamak vb.)
- Çöplerimizi sınıflandırarak, atık geri dönüşümüne önem vermek. ( Yağ ve yağlı atıkları lavabolara dökmemek, geri dönüşümlü atıkları geri dönüşüm merkezlerine göndermek)
Günlük hayatımızı yaşarken unutmamalıyız ki “Hepimizin İhtiyacı Su”!
